پلاگین چیست و چه کاربردی دارد؟

اصطلاح پلاگین (Plug-in) تا چند سال قبل، بیشتر یک واژه‌ی تخصصی محسوب می‌شد و انتظار نمی‌رفت وقتی مبانی سواد دیجیتال را مطرح می‌کنیم، به پلاگین و کاربردهای آن هم اشاره شود.

برای اولین بار در اواسط سال 1970 میلادی پلاگین به وجود آمد، زمانی که EDT text editor برروی سیستم عامل  Unisys VS/9 اجرا می شد و امکان اجرا کردن برنامه را از داخل ویرایشگر می داد.

یک تعریف ساده از پلاگین و کاربرد آن

پلاگین یک برنامه است. یک کد نرم‌افزاری که سوارِ یک برنامه‌ی دیگر می‌شود و آن را کامل‌تر می‌کند:

 شما ممکن است یک پلاگین برای خواندن فایل‌های PDF (با قابلیت‌های تخصصی‌ یک( PDF-Readerبر روی مرورگر خود نصب کنید تا خواندن فایل‌های PDF برایتان ساده‌تر شود.

 اگر اهل کارکردن با فتوشاپ باشید، ممکن است برخی قابلیت‌های خاص را با نصب پلاگین به آن بیفزایید.

 هم‌چنین می‌توانید روی مرورگر خود، یک پلاگین نصب کنید تا تبلیغات آزاردهنده را مسدود کند و به شما نشان ندهد.

 پلاگین الکسا هم – که آن را به نام Alexa Toolbar می‌شناسند – از جمله‌ پلاگین‌هایی است که برخی کاربران حساس به رتبه الکسا، روی مرورگرهای خود نصب می‌کنند.

 اگر اهل وبلاگ نویسی با وردپرس هم باشید، برخی پلاگین‌ها از ابتدا روی سیستم شما نصب شده و هزاران پلاگین دیگر هم در اختیارتان قرار دارد تا بسته به نیاز از آن‌ها در سایت خود استفاده کنید.

معنی پلاگین (افزونه)

پلاگین که آن را به فارسی به افزونه ترجمه کرده‌اند، از ترکیب Plug و in درست شده است.

Plug به معنی پریز برق است و به همین علت، در طراحی بسیاری از آیکون‌هایی که برای پلاگین می‌سازند، معمولاً از شکل پریز برق استفاده می‌شود.

همان‌طور که وسایل مختلف با استفاده از پریز،‌ به زیرساخت اصلی تأمین برق متصل می‌شوند (و به صورت مستقل کاربردی ندارند)، پلاگین‌ها هم به زیرساخت نرم افزاری متصل می‌شوند و معمولاً به صورت مستقل، استفاده نمی‌شوند.

استفاده از Plug، اشاره به ساده بودن استفاده از Plug-in‌ها هم دارد؛ درست به همان سادگی که می‌توان دوشاخه‌های برق را به یک پریز متصل کرد.

مرورگر Firefox از اصطلاح Add-on و مرورگر کروم از اصطلاح Extension استفاده می‌کند.

پلتفرم مدیریت محتوای وردپرس (WordPress) و نرم افزارهای Adobe Photoshop و Adobe Audition از همان اصطلاح Plug-in استفاده می‌کنند.

چرا از پلاگین استفاده می‌شود؟

اولاً باید بر این نکته تأکید کنیم که قرار نیست هر نرم‌افزار و برنامه‌ای، حتماً پلاگین داشته باشد.

اما بسیاری از تولیدکنندگان نرم‌افزار، با انگیزه‌های مختلف تصمیم می‌گیرند زیرساخت لازم برای نصب پلاگین‌ها را ایجاد کنند.

برخی از این انگیزه‌ها به شرح زیر هستند:

 هسته‌ی برنامه (آن چیزی که روز اول نصب می‌کنید) کم‌حجم‌تر و سبک‌تر می‌شود و هر کس بسته به نیاز خود، پلاگین‌ها را انتخاب و نصب می‌کند.

 فضایی ایجاد می‌شود تا دیگران، برای نرم‌افزار اصلی، پلاگین‌های مختلف بنویسند. با این‌کار، هم نرم‌افزار فراگیرتر می‌شود و هم از خلاقیت و نیروی جمعی برای توسعه نرم‌افزار استفاده می‌شود. تعداد بسیار زیادی پلاگین برای مرورگر‌های Google Chrome و نیز Mozilla Firefox نوشته شده است که اگر فضای آزاد پلاگین نویسی نبود، هرگز نمی‌توانستیم تصور کنیم که تیم این شرکت‌ها، قادر به تولید این حجم از نرم‌افزارهای کاربردی متنوع باشند.

 پلاگین‌ها می‌توانند برای برنامه‌نویسان و کسب و کارها، یک فرصت کسب درآمد ایجاد کنند. امروزه افراد بسیاری را می‌بینید که به شیوه‌های مختلف از پلاگین نویسی کسب درآمد می‌کنند. هرگاه یک پلتفرم بتواند مدل‌های کسب درآمد برای کاربرانش ایجاد کند، دوام آن افزایش می‌یابد و کاربران وفاداری بیشتری به دست می‌آورد.

در نصب افزونه‌ها زیاده‌روی و افراط نکنید

به خاطر داشته باشید که هر افزونه‌ی جدید، یک بار جدید برای سیستم شماست. پس صرفاً وقتی یک افزونه را مفید می‌بینید از آن استفاده کنید.

اگر هم پس از مدتی به این نتیجه رسیدید که یک افزونه برایتان مفید نیست، به غیرفعال کردنش اکتفا نکنید و آن را به کلی پاک کنید.

همچنین به خاطر داشته باشید که قرار نیست همه‌ی افزونه‌ها، درست و خوب و مفید باشند. بنابراین، همیشه با جستجو در وب یا پرس‌و‌جو از دوستان‌تان، مطمئن شوید که افزونه‌ی مناسبی را انتخاب کرده‌اید.

اگر از پلتفرم‌هایی مانند وردپرس استفاده کنید، به سرعت به این نتیجه خواهید رسید که بخش مهمی از مشکلات شما، ناشی از افزونه‌های ضعیف، یا تداخل در عملکرد افزونه‌های مختلف است.

بنابراین، دست و دل‌بازانه به نصب هر افزونه‌ای که دیدید و شنیدید، اقدام نکنید.